Czarny bez od wieków znany jest ze swoich właściwości wspomagających nasz układ odpornościowy. Można go znaleźć w spiżarkach i domowych apteczkach, w postaci syropów, soków, nalewek, suszu. Zarówno kwiaty, jak i owoce wykazują działanie korzystne, wspomagają organizm i jego system obronny. Standaryzowane preparaty z owoców czarnego bzu mają status suplementów diety.
Właściwości kwiatów i owoców czarnego bzu
Powszechnie rośnie w Europie, Afryce Północnej, spotkać go można też w Ameryce i w Azji centralnej. Ma postać kilkumetrowego krzewu, a nawet drzewa, który kwitnie w czerwcu, a jego owoce (małe czarne kulki przypominające porzeczki) dojrzewają, w zależności od pogody, w sierpniu – wrześniu. Wysuszone kwiaty i owoce czarnego bzu są surowcem zielarskim o cenionych właściwościach wspierających odporność i wspomagających organizm w okresie wzmożonej aktywności układu immunologicznego.
Z europejskiego czarnego bzu, który został dobrze przebadany, produkuje się zarówno sok, jak i standaryzowane ekstrakty wspierające odporność. Jego owoce są bogate we flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, olejki eteryczne, a także karotenoidy, witaminę A, witaminę B1, witaminę B6, witaminę C oraz sole mineralne.
Sok z czarnego bzu
Zawartość związków bioaktywnych, zwłaszcza polifenolowych, w owocach czarnego bzu zależy w przeważającej mierze od odmiany i miejsca uprawy. W związku z tym, że owoce nie są jadane na surowo, a praktycznie całe zbiory są przerabiane na sok (a tylko niewielka ilość na produkt suszony), na skład chemiczny soku ma wpływ również proces przetwórczy (temperatura i czas pasteryzacji). Soki z czarnego bzu nie są standaryzowane na zawartość bioaktywnych związków. Standaryzowane ekstrakty z owoców czarnego bzu wykorzystywane są w suplementach diety dostępnych do kupienia w aptekach. Są one dostępne na rynku w postaci syropów na wzmocnienie dla dzieci, tabletek, pastylek do ssania.
Standaryzowany ekstrakt z owoców czarnego bzu
Badania in vitro pokazały silne właściwości antyoksydacyjne i zdolność wymiatania wolnych rodników przez ekstrakt z owoców czarnego bzu. Ekstrakt z owoców z czarnego bzu wspiera nasz układ odpornościowy, a dokładniej pozwala na utrzymanie prawidłowego stężenia cytokin – białek biorących udział w odpowiedzi immunologicznej organizmu. Dzięki cytokinom komórki immunologiczne komunikują się ze sobą i wywołują prawidłową reakcję organizmu.
Ekstrakt czy sok z czarnego bzu? Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania
Czarny bez był składnikiem diety używanym od wieków w wielu krajach na świecie. Badania etnobotaniczne pokazują, że owoce i kwiaty czarnego bzu były wysoko cenione w medycynie ludowej. Obecnie owoce Sambucus nigra można uznać za żywność funkcjonalną, wspomagającą układ immunologiczny, zawłaszcza w okresie jesienno-zimowym i przesilenia wiosennego. Badania naukowe koncentrują się na poznaniu właściwości oraz bezpieczeństwa stosowania standaryzowanych ekstraktów jako suplementów diety. Skład soku z owoców silnie zależy od odmiany roślin, warunków klimatycznych, lokalizacji upraw i innych. Na opakowaniu soku podawana jest zwyczajowo jedynie zawartość cukrów. Nie jest analizowana zawartość składników aktywnych, tj. antocyjanów i innych związków polifenolowych. W celu dietetycznego wsparcia układu odpornościowego, zamiast domowych soków, lepiej zastosować suplement diety o znanym składzie, taki który jest standaryzowany na zawartość składnika aktywnego.